Chiến lược Quốc gia về Quản lý chất thải rắn của Việt Nam đã đặt ra mục tiêu quan trọng nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của chất thải rắn đến môi trường. Tuy nhiên, việc đạt được mục tiêu này đang gặp nhiều thách thức. Bài viết này sẽ tìm hiểu về mục tiêu của chiến lược và những khó khăn hiện tại trong quản lý chất thải rắn tại Việt Nam.
Mục tiêu của Chiến lược Quốc gia
Chiến lược Quốc gia về Quản lý chất thải rắn của Việt Nam đã đặt ra mục tiêu quan trọng là thu gom và xử lý 90% tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tại các đô thị để đảm bảo bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, hiện tại hệ thống quản lý chất thải rắn không đủ để đáp ứng khối lượng chất thải gia tăng, gây ra nhiều khó khăn trong việc đạt được mục tiêu này.
Thách thức đối mặt
Thống kê cho thấy tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt theo dân số của các tỉnh, thành phố có sự dao động lớn. Ví dụ, tại TP.HCM, mỗi ngày phát sinh thêm 13.000 tấn rác thải, trong đó có 8.300 tấn rác thải sinh hoạt. Tại Hà Nội, tổng khối lượng rác thải rắn sinh hoạt phát sinh trung bình khoảng 6.500 tấn/ngày.
Tuy nhiên, hiện nay hoạt động quản lý chất thải không hiệu quả, phí không đủ để chi trả chi phí vận hành. Việc thu không đủ chi đã khiến cho chính quyền địa phương và trung ương đối mặt với việc không hoàn thành mục tiêu 90% tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh tại các đô thị được thu gom và xử lý đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường.
Xử lý chất thải không đạt tiêu chuẩn
Phần lớn rác thải được xử lý trong các bãi chôn lấp không đạt tiêu chuẩn vệ sinh, gây ra các vấn đề môi trường nghiêm trọng. Hiện có 660 bãi chôn lấp ở Việt Nam, nhưng chỉ có 30% được xếp loại là bãi chôn lấp hợp vệ sinh.
Các bãi chôn lấp lớn ở Hà Nội và TP.HCM cũng không đủ cơ sở hạ tầng và thiết bị để xử lý chất thải. Giai đoạn 2016-2020, mục tiêu xử lý ô nhiễm môi trường của 30 bãi chôn lấp không hợp vệ sinh cũng chưa được đạt do thiếu nguồn lực.
Tái chế và tái sử dụng
Chiến lược Quốc gia cũng đặt ra mục tiêu tăng cường khả năng tái chế, tái sử dụng, xử lý kết hợp thu hồi năng lượng hoặc sản xuất phân hữu cơ.
Tuy nhiên, công cuộc phân loại chất thải rắn tại nguồn vẫn không thực hiện được. Việc xử lý rác thải cũng gặp nhiều trở ngại, như các nhà máy xử lý rác thải thành phân không tiêu thụ được vì chất lượng kém.
Đòi hỏi một hệ thống quản lý chất thải hiện đại
Để đạt được các mục tiêu trong Chiến lược Quốc gia về Quản lý chất thải rắn, Việt Nam cần có một hệ thống quản lý chất thải rắn hiện đại, công nghệ và cơ sở hạ tầng mới, và tài chính bền vững và mức thu phí chất thải hợp lý.
Các chuyên gia về môi trường cho rằng việc nâng cao nhận thức cộng đồng và thực hiện các biện pháp tiết kiệm tài nguyên và phân loại chất thải tại nguồn cũng là những yếu tố quan trọng để quản lý chất thải rắn hiệu quả.
